Diplomatie….

Stel, je woont buiten Nederland. Bijvoorbeeld in Frankrijk. Je betaalt weliswaar nog gewoon belasting (in feite worden de belastingen tussen de twee landen opgedeeld, zodat je een deel hier en het andere deel dáár betaalt), maar echt wonen doe je in Frankrijk. Maar dan wel als Nederlands staatsburger.

Natuurlijk is in de Europese Unie voorzien in deze werkelijkheid, die immers vrij veel voorkomt: je kiest in zo’n geval een aantal dingen zelf. Niet alleen waar je welke belasting afdraagt, maar bijvoorbeeld ook waar je stemt (tenminste in de Europese en gemeenteraadsverkiezingen; de parlementsverkiezingen doe je als briefpoststemmer, aan de presidentsverkiezingen mag je pas meedoen als je van nationaliteit verandert). Allemaal heel fair en logisch.

Zo wonen er dus heel veel mensen in Europa in een ANDER land dan het land waarvan ze de nationaliteit hebben. Nederlanders in Frankrijk, Fransen in Nederland, Duitsers in Spanje en Scandinaviërs min of meer overal.

Al die mensen hebben een paspoort dat is uitgegeven in hun land van herkomst. En nu komt het: wát nou als dat paspoort verloopt? Vroeger (meer dan 10 jaar geleden) had Nederland op meerdere plaatsen consulaire posten (zeg maar: afdelingen van de ambassade) waar Nederlanders allerlei administratieve zaken konden afwikkelen (zoals identiteitspapieren). De gedachte was dat het immers voor alle overheidszaken mogelijk moest zijn om bij die overheid terecht te kunnen zonder de noodzaak van dagen lang reizen.

Helaas is – vooral door toedoen van Frans Timmermans: ja, links-progressieve bewindslieden kleunen dus óók wel eens mis – het geheel aan deze lokale voorzieningen wegbezuinigd. Waar wij de eerste keer nog in Straatsburg terecht konden, was het al bij de tweede keer alleen nog maar in de eigenlijke ambassade in Parijs mogelijk om papieren te regelen, daarbuiten restte alleen een heen- en weerreis naar het natte, koude ‘vaderland’.

Nou vindt geen in Frankrijk wonende Nederlander het erg om af en toe eens iets te moeten regelen met de Nederlandse overheid. Daar staat namelijk het prettige wonen, het lekkere eten en de gemoedelijke sfeer in ons woonland tegenover. Vervelender wordt het als je merkt, dat de formaliteiten van een aanvraag van ID-papieren nogal complex en tijdrovend zijn: zelfs een heen- en weertje naar bijvoorbeeld Den Haag of Schiphol volstaat niet, domweg omdat het proces (bijna) niet in één dag te regelen is. En nóg onthutsender is het als blijkt, dat een redelijke mogelijkheid van de aanvrager om überhaupt in staat te zijn die reis te maken geen enkele rol speelt voor de overheid! In 2015, bij onze vorige verlenging, moest Peter MIDDEN IN DE REEKS CHEMO’S van zijn stamceltransplantatie heen en weer naar Parijs, anders was het ‘jammer maar helaas!

Het is nu tien jaar na die laatste verlenging en dus moeten wij in 2025 weer geloven aan een bezoek aan de ‘Rue Éblé’. En wie zou denken dat intussen de digitale overheid wel zou hebben geleid tot een aanzienlijke vergemakkelijking van het proces heeft het mis. Hoewel er van alles on line kan en papierloos, en hoewel er in iedere Franse Mairie vingerafdrukscanners staan waar ze in Nederland alleen maar van kunnen dromen, moet je voor een nieuw paspoort gewoon nog in persoon komen opdraven in Parijs!

Nou was dit vanuit Bourgogne-Franche-Comté nog tot daar aan toe (3 uur met de boemel of 4 uur met de auto), vanuit Barjac is het een reis van zo’n 700 kilometer die ruim 8 uur vergt. Dus dan maar met de trein: 3 uur in de TGV, dat gaat nog.

Maar dan doemt de volgende complicatie op: de reistijd – en mogelijke vertragingen of treinuitval – maakt het wenselijk minstens één nacht in Parijs te verblijven, en omdat het maken van gespecialiseerde foto’s bij een “erkende” fotograaf deel van het proces is, worden dat er zelfs TWEE: zo kunnen we op de ochtend van de afspraak op de ambassade (wachttijd: zes weken!) nog foto’s laten maken en voorkomen we ook, dat we pas ‘s avonds láát weer bij de auto terug komen en in het pikkedonker nog twee uur moeten rijden.

De afspraak bij de Ambassade wordt gemaakt, de trein wordt geboekt (kosten: 220 euro plus parkeergeld), de fotograaf wordt gebeld, er wordt een hotel op loopafstand geboekt (kosten ruim 600 euro) en zo gaan Peter en ik eind januari dus een nieuw identiteitsbewijs krijgen (waar vast en zeker óók nog een prijskaartje aan hangt!). Let wel: er moet ook NIETS misgaan: als het op de betreffende dagen te hard wintert of als het OV staakt of als de overheid staakt of als de vingerafdrukkenscanners het niet doen (of gewoon: als één van ons beiden zich niet lekker voelt!) kan het nog zo maar in het honderd lopen.

In het honderd lopen deed het bij de allereerste keer ook: het consulaat in Straatsburg had braaf alle papieren in ontvangst genomen en onze vingerafdrukken gescand, en ze hadden beloofd dat het nieuwe paspoort via de post zou worden verstuurd. Twee weken later kwam die postzending aan, nét op tijd voor ik op reis moest voor ons werk. Gelukkig was Peter zo verstandig om de documenten eerst even in te kijken: bij controle bleek, dat in het paspoort met MIJN naam PETERS foto prijkte, en andersom! Stel je voor dat ik met dat foutieve reisdocument op een Amerikaans vliegveld had gestaan! Leg dát maar eens uit!

Toch was Buitenlandse Zaken niet bereid ons in de kosten van NOG een bezoek aan Straatsburg tegemoet te komen: ze dreigden er zelfs mee dat BuZa bij klachten het hele doorzenden wel eens zou kunnen afschaffen. Het is wel duidelijk: veel “burger-vriendelijkheid” leefde er toen nog niet bij de Nederlandse overheid. Hoe dit NU zal zijn: we gaan het zien!